Een van mijn favoriete naamvallen – kom, kom, jullie kijken graag naar poezenfilmpjes op YouTube, dus niet zo schamper graag – is de tweede naamval meervoud. In het Russisch, welteverstaan.
Waar wij Nederlandstaligen hem alleen kennen van een uitdrukking als ‘heer der hemelen’, doen de Russen er fantastische dingen mee. Aan welke uitgang je hem herkent? Aan geen! Duik even mee het Russisch in – hartstikke relevant ook, voor als je bijvoorbeeld Vladimir Poetin in zijn eigen taal wil horen ontkennen dat hij veertig miljard dollar op een geheime bankrekening heeft staan.
In het Russisch is een papa een pápa (het accent geeft de klemtoon aan). Een auto is masjína. De auto van papa? Masjína pápy. Pápy betekent ‘van papa’: de tweede naamval enkelvoud. Maar stel dat je nu twéé homoseksuele Russische papa’s hebt, die ‘s zondags de auto uit de garage halen om je te trakteren op een tochtje naar, pak ‘m beet, Pskov, dan heb je het over masjína pap. Pap! De uitgang is weggevallen – klinkt schitterend, niet? (Het voorbeeld is natuurlijk zeer onrealistisch, want het voertuig zou voor vertrek uiteraard allang beklad zijn met een graffititekst als ‘pederast-zwijnen’, van wielen en andere waardevolle onderdelen zijn ontdaan en vervolgens in de as gelegd – maar toch.)
Overigens verliezen niet alle woorden in de tweede naamval meervoud hun uitgang. Mannelijke zelfstandige naamwoorden worden bijvoorbeeld – ook al zo fijn – voorzien van de Moeder Aller Russische Uitgangen: -ov. Land is straná. Tractor is tráktor. Een land van traktoren is straná tráktorov. Vriendschap der volkeren? Dróézjba naródov. Spreek dat eens uit met de tongpunt-r van Journaal-correspondent David Jan Godfroid, en je voelt die bontmuts om je oren klemmen.
Vooruit, een laatste vertederend dingetje omtrent de tweede naamval meervoud: je gebruikt hem ook als je wil aangeven dat iets er niet is. Gek hè? ‘Ik heb geen dollars’ wordt zo: ‘Dóllarov njet.’ Maar dat zul je Poetin niet vaak horen zeggen.
Die tweede naamval (in feite een ingewikkelde manier om ‘van’ te zeggen) bij een ontkenning is niet zo gek, dat doet het Frans ook: pas DE dollars.
Leuk stukkie! En natuurlijk heeft Gaston helemaal gelijk met zijn Franse voorbeeld (geldt volgens mij ook voor het Italiaans: ” non ci sono dei/delle/degli…”). Alleen jammer dat er bij de vriendschap tussen de volkeren iets mis is gegaan — zoals gebruikelijk: het is toch echt “дру́жбa (dus dróézjba), met beginaccent. Maar een kniesoor…
Natuurlijk! Ik pas het gelijk aan. Niks kniesoor. Dat noem ik zorgvuldigheid.