In een gesprek met een Engelse vriendin kwam ik er deze zomervakantie achter dat de taal van William Shakespeare niet overal woorden voor heeft.
De situatie was ernaar. Met de vriendin, voor een paar dagen naar Groningen overgekomen, liep ik door het open veld. De lucht betrok, een storm stak op en de haren op mijn schedel bleven maar niet in het gareel. Gegeneerd wilde ik mijn kalingsproces op een poëtische manier benoemen, bijvoorbeeld met de zin: Zie, de wind jaagt door mijn inhammen. Alleen: hoe zeg je ‘inham’ in het Engels? Ik wist het niet. Wanhopig week ik uit naar forehead bay, ‘voorhoofdsbaai’ dus, en ze begreep me, maar gek klonk het wel. Bestond er een apart woord voor? De vriendin kende het niet. Wel had ze het over een receding hairline, maar ja, dat betekent niet meer dan ‘terugwijkende haargrens’.
Smakken, bilnaad
Toch apart, dat een van de grootste talen ter wereld voor zo’n alledaags woord geen equivalent heeft. Of heb ik het mis? Samen zochten we naar andere voorbeelden. ‘Smakken’ lijkt er een te zijn, al ben ik er niet zeker van. To smack one’s lips, zegt het woordenboek. Navraag bij moedertaalsprekers in mijn omgeving levert clapping op, maar anderen spreken dat weer tegen. Ook dacht ik ‘bilnaad’ gevonden te hebben – tot ik ontdekte dat dat niet de vouw is tussen bil en bovenbeen, maar de spleet tussen bil en bil en het Nederlands dus zelf óók geen woord heeft voor hetgeen ik bedoelde.
Oproep(en)
En dus: tijd voor een oproep. Als je denkt te weten wat Engels is voor ‘inham’, mail me dan! Dat kan hier of als reactie onderaan dit bericht. Naar de meest voorkomende tegenhanger van ‘smakken’ ben ik ook benieuwd (en naar de aanduiding van die vouw tussen bil en bovenbeen, trouwens). De prangendste kwesties leggen we voor aan The Cambridge Anglo-Dutch Society. En laten we het meteen breder trekken: welke vreemde talen hebben geen goede vertaling van dat ene, best wel normale Nederlandse woord? ‘Gezellig’ mag niet meedoen, want dat weten we nou wel (en ik geloof het maar half) en jargon is ook verboten. Het moet zo’n woord zijn waarvan je verrast was dat alleen het Nederlands het lijkt te kennen. Doe mee, want nu zijn de herinneringen aan die vakantiegesprekken nog vers. Ik ben benieuwd!
Receding hairline = inham
Perhaps, you can talk about the “coves” in your hairline…but apparently the correct term for a v-shaped receding hairline is called a “widow’s peak”.
Geheimratsecken
TUIMELGEEST… een (oud) Nederlands woord dat vandaag helaas niet veel meer wordt gebruikt… Het betekent zoveel als ‘oproerkraaier’ maar dan wel met een positieve connotatie… Mijn vraag: bestaat er ook een dergelijk woord in het Duits, bijv. “ein Taumelgeist”? of in het Frans, in het Engels, In het Italiaans, in het Spaans. En waar komt dit woord precies vandaan, wie heeft dit voor het eerst gebruikt? Tijl Uilenspiegel soms? 😉