Taal

Engels op Nederlandse universiteiten: opiniestuk

Geplaatst op door Roger Abrahams / 0 Reacties

OpiniestukAfgelopen donderdag plaatste de Volkskrant een artikel van mij op de opiniepagina’s. Aanleiding was het nieuws dat komend academisch jaar zestig procent van de voltijdopleidingen aan de Nederlandse universiteiten volledig Engelstalig zullen zijn. Dat vind ik krankjorum, maar ook – op een trieste manier – begrijpelijk. Vandaag riep het radioprogramma De taalstaat het artikel uit tot Betoog van de week en mocht ik mijn mening nog eens toelichten voor de microfoon van Radio 1.

Lees hier het opiniestuk.

Luister hier het radio-interview terug.

 

Taal

Brazilianen drinken ochtendkoffie, Portugezen niet

Geplaatst op door Roger Abrahams / 0 Reacties
rio-de-janeiro-768914_1920
Rio de Janeiro, bezien vanaf de Atlantische Oceaan

Dat ze in Brazilië het Portugees anders uitspreken dan in Portugal, wisten we al. Maar is het land ook écht verschillend in taal? ‘Jazeker,’ stelt universitair docent Mike Child.

De Amerikaan, die begin dit jaar Portugees doceerde aan de universiteit van Leiden, maar dat vanaf de zomer aan Brigham Young University in Utah (VS) doet, noemt de verschillen aanzienlijk. ‘Op het gebied van uitspraak, maar ook op het gebied van grammatica en woordenschat. Over het algemeen kun je zeggen: je hebt Braziliaans Portugees, en de rest – het Portugees van Angola of Mozambique, bijvoorbeeld – lijkt op het Portugees zoals het in Portugal gesproken wordt.’

Piranha’s
Wat het vocabulaire betreft, is de oorzaak heel praktisch: het land dat ontdekkingsreiziger Pedro Álvares Cabral op 22 april 1500 voor de Portugese koning opeiste, bleek gewoon anders te zijn. Child: ‘De verschillen op het gebied van geografie, flora en fauna waren enorm. Veel planten en dieren die de Portugezen aantroffen, kwamen thuis niet voor.’ Verder lezen →

Taal

Dollarov njet

Geplaatst op door Roger Abrahams / 3 Reacties

Vladimir-Putin-US-100-Dollar-Bill-112859Een van mijn favoriete naamvallen – kom, kom, jullie kijken graag naar poezenfilmpjes op YouTube, dus niet zo schamper graag – is de tweede naamval meervoud. In het Russisch, welteverstaan.

Waar wij Nederlandstaligen hem alleen kennen van een uitdrukking als ‘heer der hemelen’, doen de Russen er fantastische dingen mee. Aan welke uitgang je hem herkent? Aan geen! Duik even mee het Russisch in – hartstikke relevant ook, voor als je bijvoorbeeld Verder lezen →

Taal

De talenknobbel van Game of Thrones (2)

Geplaatst op door Roger Abrahams / 1 reactie
Daenerys 2
Daenerys Targaryen, weer terug bij de Dothraki in Game of Thrones 6.

David Peterson vertaalt voor Game of Thrones dialogen naar het Dothraki en het Valyriaans. Daar wilde ik meer over weten. Een exclusief interview met de man die de kunsttalen zowat in zijn eentje bedacht.

Zeven jaar geleden was de Amerikaan David Peterson (1981) nog gewoon een werkloze ex-student met een bul in Engels en taalkunde – van de universiteit van Berkeley, dat dan weer wel. Toen betaalkanaal HBO een competitie uitschreef in het verzinnen van een opzet voor het Dothraki, een fictieve taal uit de fantasyboeken Het lied van ijs en vuur van George R. R. Martin, veranderde zijn leven. Peterson ging Verder lezen →

Taal

Rio = Hioe

Geplaatst op door Roger Abrahams / 1 reactie
Rio de Janeiro
Rio de Janeiro

Met de Olympische Spelen in aantocht nemen we het Portugees onder de loep – althans, zoals dat in Brazilië gesproken wordt. Wat blijkt: ‘Rio de Janeiro’ klinkt heel anders dan je zou denken, en ‘Brasil’ spreken we al helemáál verkeerd uit.

Met het volgende lijstje van acht punten kun je overtuigend voor de dag komen in het olympisch dorp. Mijn uitspraakgids is Tecia Vailati, Braziliaanse en docente Portugees als tweede taal aan de universiteit van Leiden. Vamos!

1. HIOE
Laten we beginnen met de naam van de stad waar het allemaal plaatsvindt: Rio de Janeiro. Ik hoor je brullen: ‘Riooow!’ Nou, niks daarvan. Vailati: ‘De r aan het begin van een woord spreken we in heel Brazilië uit als een h. Een o op het eind gaat richting de oe.’ Oké, dus Rio wordt ‘Hioe’. Met het tweede woord is ook iets aan de hand. ‘Typisch Braziliaans Portugees Verder lezen →

De Tachtigjarige Oorlog in 80 delen/Geschiedenis

1568: Waarin Willem van Oranje zoiets heeft van: oké, dan doe ik het wel

Geplaatst op door Roger Abrahams / 2 Reacties
SK-A-3148
Willem van Oranje. Adriaen Thomasz. Key, ca. 1579 (Rijksmuseum).

Koning Filips II, als het ware de CEO van Spaanse Wereldrijk B.V., had zijn meest meedogenloze crisismanager naar de Nederlanden gestuurd. Als een voortvarend nieuw rayonhoofd probeerde deze hertog van Alva de protestanten uit te roeien.

Het elimineren van een belangrijke Nederlandse edelman die sympathie had voor die ketters – inderdaad, Willem van Oranje – hoorde daar ook bij. En dus vaardigde Alva’s speciale rechtbank, de Raad van Beroerten, in januari een arrestatiebevel voor hem uit. Ook liet Verder lezen →

Taal

Om je rot te laughen

Geplaatst op door Roger Abrahams / 0 Reacties
Knecht
Een knecht uit de tv-serie Game of trones (ja ja, dit klopt. Lees het artikel nou maar)

Mijn leraar Engels op de middelbare school mocht graag afgeven op het Frans. Wat een onhandige spelling had die taal! De o-klank kon je op wel duizend manieren opschrijven: als eau in cadeau, als o in pot, als au in au clair de la lune – horror!

Een hilarische tirade, want a) met zijn geringe lengte, maar onbegrensde snor zag de man eruit als de oer-Franse Astérix, en b) hij vulde zijn dagen met de belachelijkst gespelde taal van allemaal. Kijk eens naar die o in het Engels: stole, coal, bowl, roll, old, mould. En wat te denken van de Verder lezen →

Weetniet

WeetNieT: Wat betekent aanbaffen?

Geplaatst op door Roger Abrahams / 0 Reacties

Aanbaffen

In het fantastische Woordenboek der Nederlandse Taal (WNT), het grootste lexicon ter wereld), vond ik dit woord. Je raadt nooit wat het betekent.

AANBAFFEN (ww) bafte aan, heeft aangebaft.

a. Een baf of bef aanbrengen bij een rechter in toga. ‘Daar verscheen juist op tijd de dienstmeid, om meester Schimmelpenninck aan te baffen.’

b. In de richting naar een voorwerp baffen of blaffen, door blaffen bedreigen. ‘Hij werd aangebaft door eenen grooten bulhond.’

c. Alvast Verder lezen →

Taal

De talenknobbel van Game of Thrones (1)

Geplaatst op door Roger Abrahams / 2 Reacties

David_Peterson

David Peterson (35) is de man die de dialogen schrijft van Game of Thrones. Dat wil zeggen: de dialogen in de kunsttalen Valyriaans en Dothraki. Hij gaf ons een exclusief interview – maar laat me eerst even vertellen hoe hij aan die klus kwam.

Zomaar een paar zinnen uit de taalgids Wat & Hoe in het Valyriaans:

Zaldrī́zes buzdári íksos dáor.
Een draak is geen slaaf.

Qilṓni pílos lúe vále tólvie ossēnātā́s.
Dood elke man die een zweep vasthoudt.

J’aspó éza zýa azántyr.
De teef heeft haar leger.

Inderdaad, geen woorden om te richten tot dat ene leuke meisje van de campingwinkel, maar Verder lezen →